Tadej Vaukman predstavlja svoje radove u Beogradu u godini u kojoj je njegov vizuelni jezik doživeo prekretnicu, prelaskom sa medija fotografije na crtež.

Umetnik je ovaj prelazak najavio malom akrilnom intervencijom u okviru njujorške serije koju čine četiri autoportreta („Ritual pročišćenja”, Galerija P74, Ljubljana, 2020), a zatim se potpuno oslobodio fotografskog konteksta. Počeo je da koristi već usavršenu tehniku aproprijacije i intervencije kako bi stvarao palimpsestne radove, koji su katkad kolažirani asamblaži istrgnutih stranica ili fotografija, postera i časopisa, a katkad umetnička prerada postojećih slika.

Konstanta je crtež, spontana novina njegovog stvaralaštva, izveden uvek u žurbi, ponekad u potpunosti automatski i spontan, dok je u nekim drugim slučajevima pedantno osmišljen. Kao takav, on postoji sam za sebe ili predstavlja intervenciju unutar postojećih slika, fotografija, tekstova, stranica kataloga, romana, priručnika i drugih izvora već upotrebljenog papira.

Jukstapozicijom slika, koje izvlači iz njihovog izvornog konteksta i postavlja u nove kompozicije i dijaloge, umetnik tka nit sopstvenog narativa. Iako na prvi pogled deluje da Vaukman raskida, pa čak i odstupa od svoje dosadašnje stvaralačke prakse, serija crteža, kako ih on naziva, zapravo je samo nastavak vizuelne meditacije kojoj je dosledan od svojih prvih fotografija.

Zaokret pravi jedino u formalnom ili medijskom smislu, ali suština njegovog izraza ostaje ista: brzi, sirovi potez u osnovi ne toliko različit od njegovih fotografija („Dick Skinners”, serija fotografija iz 2015. godine).

Umetnik kreativni proces doživljava kao terapeutski momenat u kome se smenjuju nerazdvojni parovi – zadovoljstvo i bol, radost i napor. Bilo da se radi o činu stvaranja koji iziskuje povratak na bolne periode života ili obrnuto, on kroz njega doživljava ono što naziva „jeftinom terapijom”. Za njega je kreativni čin katarza, iznova obnavljano uzdizanje potlačenog čoveka, slomljenog pod teretom sećanja.

Bez obzira na medij koji koristi, Vaukman svoja subjektivna osećanja uzdiže iznad banalnog, do nivoa univerzalnog, otvarajući beskrajne mogućnosti iskustva, a svakodnevni identitet uhvaćen u crtežu postaje slika ljudskog iskustva kao takvog.

Tekst: Maja Kač

Fotografije: N. Ivanović