Umetnice: Đejmi Hadrović, Katarina Jovanović Allfa, Nora Mesaroš, Lena Milovanović i Saša Tatić

U okviru šireg koncepta ispitivanja pozicije roda u savremenoj umetničkoj teoriji i praksi, predstavljenog u knjizi SKOK I ZARON, objavljenoj u izdanju ProArtOrg iz Beograda i Muzeja savremene umetnosti Vojvodine iz Novog Sada, izložba nastavlja sa propitivanjem aktuelnih društvenih fenomena kroz istraživanja umetnica mlađe generacije iz Srbije i regiona. Interdisciplinarni projekat ukazuje na važnost kritičkog sagledavanja rodnih uloga i odnosa, te aktuelnih društvenih stereotipa prisutnih u široj zajednici i na umetničkoj sceni, ističući značaj analitičkog, angažovanog i kontekstualnog pristupa. 

Naziv SKOK I ZARON aludira na pesmu Diving into the Wreck (1973) američke feministkinje i antiratne aktivistkinje Adrien Rič (Adrienne Rich) koja govori o slobodama i pravima žena kroz uvođenje motiva simboličnog ronioca koji istražuje podvodni svet (koji retko ko može da vidi), aludirajući i na samosvesni pogled žene upućen ka sistemu moći i nametnutom patrijarhatu, kao i slobodi i hrabrosti da se krene u istraživanje nepristupačnih, nekonvencionalnih i netradicionalnih svetova.

Pandemija koronavirusa ukazala je na mogućnost iznenadne globalne promene, koja je učinila vidljivijim potisnute probleme prisutne u upravljanju, vrednosnom sistemu i odnosu moći, kako u međunarodnim i lokalnim politikama, tako i u umetnosti i kulturi na koje su se ovi procesi direktno odrazili. U okviru rizičnih društvenih procesa, postavlja se pitanje pozicije različitih manjinskih i marginalnih orijentacija. Propitivanje društvenih vrednosti, odnosa zajednice prema istoriji, materijalnim dobrima, doprinosima i ljudskom životu, uz svest o kolektivnoj nebrizi o zaostavštini, brisanju prošlosti, ignorisanju, napuštanju i otuđenju, prisutna su u pojedinim istraživanjima umetnika i umetnica iz Srbije i regiona. Kao i teme sučeljavanja sa posledicama rata na prostoru bivše Jugoslavije, decenijskom tranzicijom i promenama društvenog sistema uz vidljivi proces osiromašenja i neodgovornosti za Druge. Traže se zajednički načini pobune i kritičke destabilizacije trenutnog stanja, uz pronalaženje alternativa emancipatorskog delovanja. 

Kroz rad umetnica Đejmi Hadrović, Katarine Jovanović Allfe, Nore Mesaroš, Lene Milovanović i Saše Tatić, na izložbi će biti predstavljena pojedinačna istraživanja na temu beleženja i arhiviranja aktuelnog društvenog stanja, uz uvođenje performativnog akta, ličnog gesta i istraživačkog procesa u umetničku praksu. Okupljene umetnice su usmerene ka mnogim problematičnim temama sopstvenog okruženja, ka istraživanju prostornih odnosa, mapiranju uočenih nestabilnih situacija, a kroz ispitivanje kulturnih sistema koji menjaju kako identitetske pozicije prostora tako i mesta pojedinca u njima.

Tekst: Sanja Kojić Mladenov