Svetlana Radenković
|
31. jul – 16. avgust
Izložba Svetlane Radenković „Osvrti i zapažanja“ sastoji se iz uramljenih kolaža malih dimenzija, rađenih na papiru, potom, iz većih platna na kojima je kolaž štampan, kao i iz video rada „Kako se objašnjavaju slike živom teoretičaru umetnosti.“
U stvaralačkom procesu, autorki je važan taktilni, fizički odnos sa umetničkim radom. Uzimajući to kao jednu od polaznih tačaka, ona gradi kompleksan umetnički sistem. Za svoju seriju kolaža sama umetnica kaže da je poetski proizašla iz shvatanja Robert Raušenbergove parabole u kojoj on izvodi pojam umetničke prakse combine iz naziva za višenamensku poljoprivrednu mašinu kombajn, metaforično poredeći složenost slikarskog rada sa složenošću mašine.
U kolažima malih dimenzija, autorka kao osnovu koristi arhivski, neorganski materijal, tačnije delove kataloga iz ’60-ih i ’70-ih godina koji se bave industrijskim oblikovanjem i koji potiču iz perioda SFRJ-a, tačnije iz doba fabričkog procvata Jugoslavije. Plavi papir koji se u kolažima pojavljuje kao najčešće korišćena osnova, predstavlja bazični simbol industrijskog, arhaičnog, neorganskog. Osim prepoznatljivog plavog papira, tu se nalaze i razne sheme, planovi i algoritmi.
Sama priroda kolaža kao takvog usko je povezana sa rekontekstualizacijom. Tako i u kolažima Svetlane Radenković, korišćen industrijski arhivski materijal je rekontekstualizovan, njegova izvorna funkcija se gubi, a sam materijal se pretvara u deo likovnog izraza. U ovim kolažima kao drugi bitan elemenat pojavljuju se i prikazi prirode koja je organska. Crtež je taj koji ovde podvlači neorgansko i organsko kao novu, sada umetničku celinu, ali crtež takođe ima i dekonstruktivnu ulogu, služeći kao linija razdvajanja. Osim industrijskih printova i pejzaža, primećuju se i tekstualne celine, dok se antropomorfno javlja simbolički kroz brojeve i geometrijske sheme, ili kao lica bez očiju i ekspresije. U pitanju je orvelovska poetika, gde čovek u modernom društvu postaje broj, a političko-društvena utopija propada pod budnom smotrom Velikog brata.
Velika platna su rekreacija kolaža malih dimenzija. Zapravo, rekomponovanjem određenih segmenata malih kolaža, umetnica pravi novi likovni entitet, koji, iako je proizašao iz postojećih radova, sada „živi“ kao autonomno delo. Ona ispituje bezbrojne likovne mogućnosti koje se mogu dobiti kada se pojedini elementi kolaža ponovo komponuju na drugačije načine. Velika platna su još jedna demonstracija autorkine umetničke igre i traganja za intimnim likovnim izrazom kroz izmeštanje i menjanje prvobitnih funkcija određenih celina ili segmenata.
Video rad „Kako objasniti slike živom teoretičaru umetnosti“ je još jedan element ove izložbe, gde autorka rekreira performans Jozefa Bojsa „Kako objasniti slike mrtvom zecu“. U video radu ona većinski obavlja iste aktivnosti koje je obavljao Bojs na svom performansu 1965. godine, sa krucijalnom razlikom da umetnica zamenjuje mrtvog zeca teoretičarem umetnosti.
Referirajući na prakse modernističkih umetnika, autorka kreira sopstveni umetnički univerzum, gde se dotiče teme složenosti nastajanja, stvaranja likovnog izraza kao i tema recepcije i interpretacije umetnosti (performans). Međutim, ona u svom radu ne zauzima nikakav krut, niti čvrsto definisan stav. Ono što bi se moglo protumačiti kao kritika je u radu Svetlane Radenković više blaga ironija i humor (u slučaju performansa), ili traganje za novim likovnim zadatkom i novim idejama (u slučaju kolaža). Autorka se poigrava kako idejama tako i materijalnim, taktilnim aspektima umetnosti i kroz to poigravanje ona traga (a možda i pronalazi) svoj likovni, ličan izraz. Konstantno traganje i eksperimentisanje je ono što karakteriše ove radove Svetlane Radenković. Stalna promena konteksta je ono što autorki otvara i širi put. Možda je upravo u tome najveća vrednost prikazanih radova – jer u njima možemo pronaći eksperiment, preispitivanje, igranje, poigravanje, traganje… osvrte i zapažanja.
Tekst: Anđela Milinković
Fotografije: Boris Burić