Seascapes / Into the Wave

Lidija Delić

|

21. maj – 6. jun


Preispitivanje usvojenih i nadalje razvijanih proceduralnih rešenja i postupaka, u disciplini koja je po svojoj osnovnoj medijskoj odrednici statična umetnost, Lidiju Delić je navelo da iz stanja dvodimenzionalnosti slikarskog objekta izađe u prostor i tako ambijentalno aktivira svoje slike. Problemsko središte višemedijske prostorne instalacije „Sescapes/Into The Wave“ koju čine crteži-skulpture, video projekcija i ambijentalni zvuk usidreno je zanimanjem za složenost pitanja doživljaja odnosa između kretanja i trajanja.

Formalno dvodelna, u materijalnom i u konceptualnom smislu, izložba se ostvaruje kao koherentna celina čiji su pojedinačni fragmenti razvijeni uodnošavanjem sa totalitetom postavke. Kroz prepoznatljive vizuelne iskaze, snolike po svom sadržaju i formi, Lidija Delić vešto transponuje sugestibilnu atmosferu iz svojih prethodnih slikarskih serija „Ambience“ i „Into the Wave“ u imaginativno transformisan fizički prostor galerije. Kako bi otvorila mogućnost gledaocu za postepeno upuštanje u događaj umetnica se prepušta senzornim igrama usporavanja vremena, suspendovanja, pauze, preklapanja i stanja mirovanja, pokrećući u posmatraču izvesne psihofiziološke senzacije i izvodeći ga tako iz jedne ravni realnosti u drugu, iz fizičkog u čulni prostor.

Radovi Lidije Delić najčešće nastaju u serijama, budući da umetnica pojave, fenomene ili predmete za koje je zainteresovana reflektuje u njihovom neprestanom kretanju, odnosno, sekventnom trajanju. Ovog puta, serijalizovani estetizovani morski prizori – Seascapes okreću se drugačijem plastičkom govoru. U crtežima na pločama možemo da detektujemo samo premeštanja figure, ali uz odsustvo transformacije. Suprotno Mejbridžovim (Eadweard Muybridge) fotografskim studijama dekompozicije pokreta, a bliže Bergsonu (Henri Bergson), kretanje na crtežima je postavljeno u područje trajanja. Ono nije linija, jer linija nastaje tek nakon pređenog puta, nakon završenog čina. Umetnica nam otkriva da sve, čak i naizgled čvrst i nepromenljiv predmet kao što je mermerna ploča, takođe jeste događaj, tačnije, višestrukost tokova događaja – koji nam se otkrivaju u bogatoj teksturi materijala kao naslage vremena. Vreme predstavlja koegzistenciju svih ostalih nivoa trajanja, ono je drugačije i od linije, prostora ili broja ili bilo koje druge opažajne kategorije razuma jer mnogo toga što gradi iskustvo ovih događaja se ne nalazi u sferi neposredno vizuelno opažljivog.

U jukstapoziciji sa mermernim pločama nalazi se adaptirana video sekvenca preuzeta iz holivudskog filma „The Swimmer“ (1968). Promenom brzine, veličine i orijentacije projekcije otvara se drugo čvorište događaja. Dok medijum videa omogućava relativizaciju posmatračevog iskustva temporalnosti, plan usporenog kretanja ga polako uvodi u situaciju sličnu oniričkom stanju, u kojem se moduliše njegova unutrašnja vremenska svest. Usporavanje slike omogućava duhovnu i mentalnu senzaciju, dok su parametri svetla, pokreta i zvuka podređeni varijacijama, ponavljanjima, alternacijama, recikliranjima. Najzad, i zvuk se osamostaljuje, zahvaljujući svojoj autonomiji, on sve više dobija status slike – arhetipske slike koja se nalazi u uvodnom delu „Božanstvene komedije“ kojom pesnik započinje svoj put.

U preseku prostora koji je vidljiv i prostora koji misli, umetnica u radu „Sescapes/Into the Wave“ privremeno suspenduje svakodnevicu i u intimnom spletu okolnosti svog unutrašnjeg prostora aktivira posmatrača kao učesnika kroz iskustvo blisko meditaciji. Posmatraču je omogućeno da projektuje sadržaje sopstvenog nesvesnog na ponuđene slike, i tako inicira ili nastavi započeto otkrivanje i premeravanje svog unutrašnjeg prostora.

Tekst: Miloš Zec
Fotografije: Milan Kralj

Zahvaljujemo se Ministarstvu kulture i informisanja Republike Srbije na pruženoj podršci na ovom projektu.