Po obrascu

Naziv izložbe i teksta intencionalno preuzima značenje uzrečice po obrascu, kojom se na ironičan način kritikuje sve što nastaje slepim poštovanjem utvrđenih pravila i šablona.

Izložba Po obrascu obuhvata radove Ane Vujović i Danijele Pivašević-Tenner, koje su prepoznale međusobne paralele i dodirne tačke u pristupu fenomenima koje ih zaokupljaju. Obe umetnice istražuju odnos tradicije i savremenog života, što uključuje kompleksno preispitivanje ustanovljenih kanona i sistema vrednosti, kao i ubrzanih promena kojima smo kao društvo izloženi.

Svaka promena paradigme izaziva opoziciju inovacijama i rehabilitaciju klišea koji su se vremenom ustoličili kao „prave vrednosti“. Danas se, neretko, „proverene vrednosti“ gnezde u tradiciji, dok se tradicija vezuje pre svega za identitetsku pripadnost naciji. Ovu dimenziju tradicionalnog Ana Vujović i Danijela Pivašević-Tenner uključuju direktno u svoje radove kroz motive i materijale koje upotrebljavaju. S jedne strane, susrećemo se sa motivima pirotskih ćilima na crtežima, objektima i instalacijama Ane Vujović, dok printove, objekte i ambijentalne instalacije Danijele Pivašević-Tenner karakteriše upotreba elemenata i formi sa porcelanskih predmeta. Pirotsko ćilimarstvo je prepoznatljivo kao autentična srpska primenjena umetnost, a prva evropska autohtona proizvodnja porcelana potiče iz nemačke oblasti Saksonije. Tehnike izvedbe radova predstavljenih na izložbi se delom oslanjaju na upotrebu tkačkog razboja i grnčarske procese livenja, ali istovremeno na promišljen način pervertiraju tradicionalne postupke koji vode ka utilitarnom proizvodu. U tom smislu polje svakodnevice neminovno je uključeno u koncept izložbe jer primenjena umetnost i zanatstvo, na koje umetnice referiraju, a posledično, i industrijska proizvodnja upotrebnih predmeta, u velikoj meri oblikuju mikro narative naših života.

U poznom kapitalizmu, subjektu se sadašnjost uspostavlja kao presek dva konteksta: prošlosti (re-konstrukcija) i budućnosti (anticipacija), pa tako i sam subjekt postaje čvorište unutar neprekidno promenljive i nestabilne mreže koja povezuje entitete iz prošlosti i potencijale iz budućnosti. Na taj način se sadašnjost ukazuje kao presek dva asimetrična konstrukta neprekidnog prerađivanja prošlosti i minimalnog anticipiranja budućnosti ispunjene neizvesnošću i strahom. U radu Danijele Pivašević-Tenner, koji se sastoji od velikog broja printova fotografija tanjira sa pečatima fabrika koje su proizvodile porcelan a koje više ne postoje, umetnica ostavlja tragove obrnute šolje nakon ispijanja kafe kao u postupku domicilnog rituala proricanja budućnosti.

Tekst: Maida Gruden
Fotografije: Milan Kralj